Coraz cieplejsze zimy w Polsce
Niestety, w wyniku zmian klimatu w całej Europie zimą 2022/2023 temperatury mają być średnio wyższe od tych przeciętnych. W niektórych miejscach termometry z początkiem Nowego Roku pokazywały kilkunastostopniową temperaturę na plusie. Z tego względu rośliny rzeczywiście mogły poczuć się „zdezorientowane” – wysoka temperatura sprawiła, że przerwały one czas zimowego spoczynku. Zdumieniem mogły więc napawać kwiaty miłków amurskich, cyklamenów dyskowatych czy przebiśniegów. W porównaniu z rokiem poprzednim, wegetacja roślin cebulowych i bulwiastych rozpoczęła się około 3 tygodnie wcześniej.
Taka temperatura i pogoda niestety nie sprzyjają ogrodowi. Utrzymujące się stale dodatnie dwucyfrowe temperatury zimą wpływają niekorzystnie nie tylko na rośliny, ale także zwierzęta. Z powodu takich pogodowych anomalii zakłócony zostaje ich rytm życia. Dodatkowo warto zwrócić uwagę, że rozbudzone w grudniu i styczniu rośliny w wyniku nadejściu lutowych mrozów mogą znaczenie ucierpieć. Sprawia to, że nie tylko ogrodnicy, ale i rolnicy muszą być przygotowani na straty. Jak je zminimalizować? W jaki sposób pomóc roślinom ciepłą zimą?
Okrywanie roślin w czasie ciepłej zimy
Według standardowych wytycznych rośliny o mniejszej mrozoodporności należy okrywać na zimę. Często wymienia się wśród nich zimozielone rododendrony czy ogrodowe byliny. Czasami zalecane jest przeprowadzenie tego zabiegu pielęgnacyjnego już pod koniec października czy na początku listopada. Pamiętajmy jednak, aby zawsze poczekać na pierwszy przymrozek, lecz zdążyć przy tym przed dużymi mrozami. Kiedy jednak one wciąż nie nadchodzą, a temperatura jest nadal wysoka, to termin okrywania roślin może wydłużyć się nawet do grudnia czy stycznia. Nie należy robić tego zbyt wcześnie, gdyż rośliny podczas ciepłych zim nie wchodzą w stan spoczynku, a pod okryciem się przegrzewają. Często w wyniku tego dochodzi do rozwoju chorób grzybowych.
Podczas ciepłej pogody warto założone już okrycia zdjąć albo przynajmniej je rozluźnić. Zmniejszamy także liczbę okrywających warstw. Koniecznie obserwujmy, czy temperatura na zewnątrz nie spada – jeżeli pojawią się przymrozki, będzie potrzebne ponowne założenie okryć. W przypadku takiego ocieplenia klimatu, jakiego aktualnie doświadczamy, można zastanowić się nad zastąpieniem agrowłókniny parawanami. Takie rozwiązanie ochroni rośliny przed podmuchami zimnych i wysuszających wiatrów, a przy okazji nie spowoduje ich zaparzania.
Podlewanie roślin w czasie ciepłej zimy
W wyniku ocieplenia klimatu rośliny zimą często kontynuują wegetację. Oznacza to, że będą stale potrzebowały nawodnienia. Szczególnie dotyczy to roślin zimozielonych – one na skutek zimna spowalniają procesy życiowe, ale soki w ich tkankach cały czas krążą. W dodatku liście tego typu roślin nadmiernie wysuszane są przez chłodne wiatry. Nie będą one mogły uzupełnić niedoborów wody z powodu zamarznięcia ziemi. Może się także okazać, że podłoże będzie zbyt suche, aby rośliny pobierały z niego wodę. Ciepła zima i brak opadów zarówno śniegu, jak i deszczu oznacza po prostu suszę fizjologiczną.
W okresach, w których nie ma mrozów – a więc także w grudniu czy w styczniu, warto podlewać rośliny, zwłaszcza kiedy dodatkowo nie pada. Zadbajmy w ten sposób na przykład o popularne tuje, które są szczególnie lubiącymi wilgoć iglakami.
Koszenie trawnika w czasie ciepłej zimy
Rosnąca zimą trawa na pewno będzie sporym zaskoczeniem. Należy jednak wiedzieć, że wzrost nie będzie tak silny, jak w okresie wiosenno-letnim. Z tego względu nie poleca się koszenia murawy zimą. W ten sposób jedynie osłabimy mrozoodporność trawy, gdyż zachęcimy ją do szybszego wzrostu. Ostatnie koszenie trawnika wykonujemy w listopadzie. Od grudnia do lutego powinniśmy jedynie dbać o czystość murawy. Usuwajmy więc opadłe liście czy inne resztki roślinne, gdyż mogą one powodować rozwój chorobotwórczych grzybów i pleśni. Natomiast gdy spadnie śnieg, starajmy się nie chodzić po trawniku – zamrożoną pod śniegiem murawę bardzo łatwo uszkodzić.
Kwitnienie roślin w czasie ciepłej zimy
Problem kwitnienia w czasie ciepłych zim dotyczy zwłaszcza roślin cebulowych, szczególnie tych, które zakwitają wczesną wiosną. Krokusy, narcyzy i hiacynty mogą więc pojawić się nawet w grudniu lub w styczniu. Te rośliny są przystosowane do lekkiego przymrozku. Gdy jednak pojawią się większe mrozy, a więc długotrwałe spadki temperatury poniżej -5°C, powinniśmy zadbać o nasze ogrodowe kwiaty. Najlepiej przykryć je dodatkową warstwą ściółki, słomy lub gałązek iglaków.
Bielenie pni drzew owocowych w czasie ciepłej zimy
W styczniu i lutym noce często są mroźne, ale w ciągu dnia słońce mocno nagrzewa korę drzewek owocowych. W wyniku tego procesu kora może popękać. Warto więc pnie pomalować na biało, aby zminimalizować straty. Podczas ciepłej zimy zapobiegnie to także rozhartowaniu i przedwczesnemu rozpoczęciu wegetacji tych roślin. Nie zapominajmy również, aby – nawet kiedy temperatury są dodatnie – u podnóży nowo posadzonych drzewek usypywać kopczyki. Przydadzą się także osłonki sadownicze, które zapobiegną obgryzaniu roślin przez sarny, zające czy nornice.
Szkodniki i chwasty w czasie ciepłej zimy
Kiedy zima jest ciepła, do życia będą również budziły się wszelkie niechciane chwasty. Musimy regularnie usuwać je na rabatach kwiatowych. Pamiętajmy także o opryskach. Jeżeli termometry będą ciągle pokazywać temperaturę na plusie, to należy opryskać drzewka owocowe. Najlepiej wykonywać ten zabieg preparatami ekologicznymi i wyłącznie wówczas, kiedy panuje powyżej 7°C. W ten sposób pozbędziemy się szkodników, które znajdują się na zimujących roślinach, a w wyniku wyższych temperatur wcześniej budzą się z zimowego snu. W ten sposób zwalczamy zwłaszcza przędziorka owocowca, misecznika śliwowego, mszyce czy ochojniki.
Kamila Berthold
Fot. Envato elements
